W artykule omawiana jest analiza kosztów wychowania dzieci w Polsce w ciągu ostatnich kilku lat. Według danych Centrum im. Adama Smitha z 2024 roku, koszt wychowania jednego dziecka wynosi 346 tys. złotych rocznie, co daje około 1602 zł miesięcznie. Dla dwójki dzieci koszt wynosi 579 tys. złotych. Poprzednie lata również zostały przeanalizowane – z 2023 roku wyniosły one odpowiednio 316 tys. i 518 tys. złotych, a z 2022 roku 265 tys. złotych dla jednego dziecka i 439 tys. złotych dla dwójki.
Prawie 80% kosztów wychowania dziecka to wydatki związane z żywnością, mieszkaniem, transportem i edukacją. Według twórców badania, w 2023 roku nastąpił wzrost kosztów związanych z żywnością o 15,1%, mieszkanie o 13,4%, transport o 0,1%, edukacją o 12,8%. Łączna inflacja koszyka zakupów wychowawczych wyniosła 9,3%, a wydatki na dziecko wzrosły o 9,2% – praktycznie o tyle samo co inflacja koszyka zakupów. Koszty wychowania dziecka zostały ustalone na podstawie minimum socjalnego Instytutu Pracy i Spraw Socjalnych (IPiSS), które zapewnia zaspokojenie potrzeb na skromnym poziomie.
Roczny koszt wychowania dziecka wyliczony na podstawie minimum egzystencjalnego wynosiłby w 2024 roku około 179 tys. złotych, co stanowiłoby około połowę wydatków oszacowanych na podstawie minimum socjalnego. Autorzy badania podkreślają, że minimum egzystencjalne zapewnia jedynie przetrwanie biologiczne.
Dzieci jako kapitał
Profesor Robert Gwiazdowski z Centrum im. Adama Smitha podkreśla, że dzieci to nasz kapitałowy zasób i najlepszy fundusz emerytalny. Niezależnie od kosztów, decydujące dla rodziców są wartości duchowe.
Andrzej Sadowski, prezydent Centrum im. Adama Smitha, zauważa, że polityka demograficzna w Polsce wymaga pilnej zmiany, aby sprostać presji migracyjnej i zapewnić mieszkania dostępne finansowo.
Wzrost kosztów wychowania dzieci
Dr Kamil Zubelewicz zwraca uwagę, że wzrost kosztów wychowania dzieci dotyka głównie rodziny z większą liczbą potomstwa, gdzie trudniej jest zwiększyć dochody. Obecnie system podatkowy sprawia, że rodziny z dziećmi są podwójnie obciążone wzrostem cen. Eksperci z Centrum im. Adama Smitha podkreślają, że dzieci mają często negatywny PR w społeczeństwie, co może wpływać na decyzje dotyczące posiadania potomstwa.
Według Anny Gołębickiej, ekspertki Centrum im. Adama Smitha, współczesna kultura imponuje wysokimi oczekiwaniami wobec rodzicielstwa, co może odstraszać potencjalnych rodziców. Dlatego konieczne jest spojrzenie na temat z innej perspektywy, pokazującej korzyści płynące z posiadania dzieci, a nie tylko koszty, jakie one generują.