Oto kilka propozycji unikalnych tytułów zachowujących sens oryginału: 1. Jakie koszty ponoszą firmy na działalność związków zawodowych? Suma wydatków może zaskoczyć 2. Ile firmy przeznaczają na związki zawodowe? Kwoty bywają nieoczywiste 3. Wydatki przedsiębiorstw na związki zawodowe – ile to naprawdę kosztuje? 4. Zaskakujące sumy: ile polskie spółki przeznaczają na działalność związków zawodowych? 5. Nakłady przedsiębiorstw na związki zawodowe – poznaj nieoczekiwane liczby
„`html
Wiele polskich przedsiębiorstw przywiązuje dużą wagę do roli związków zawodowych, które są kluczowe w reprezentacji pracowników oraz ochronie ich interesów. Szczególnie aktywnie angażują się one w tematykę wynagrodzeń, standardów pracy oraz monitorowania przestrzegania przepisów przez pracodawców. Niemniej jednak, obecność związków zawodowych nierzadko prowadzi do napięć i konfliktów interesów między pracownikami a zarządem. Ponadto wiąże się z istotnymi kosztami, które ponoszą nie tylko prywatne, ale także notowane na giełdzie spółki.
Koszty związków zawodowych w największych spółkach giełdowych
Spośród 21 spółek notowanych na GPW pytanych o wydatki na działalność związków zawodowych w ostatnich dwóch latach, jedynie dziewięć firm udostępniło precyzyjne dane. Na czele tej listy znajduje się KGHM, który w minionym roku przekazał na funkcjonowanie związków 16,5 miliona złotych – co stanowiło wzrost o blisko 18% względem roku wcześniejszego. W tym samym okresie liczba zatrudnionych w przeliczeniu na pełne etaty nie zmieniła się znacząco i wynosiła prawie 18,9 tysiąca osób. Organizacje związkowe zrzeszały aż 90% pracowników, czyli niemal 17 tysięcy osób.
W strukturze nadzorczej KGHM znajdują się także trzy osoby wybrane przez załogę spółki. Na obecny rok przewidywany jest dalszy wzrost wydatków na związki zawodowe, przede wszystkim z powodu podwyżek wynagrodzeń, które objęły również etaty działaczy zwolnionych z obowiązku świadczenia pracy na czas pełnienia funkcji w organizacjach. Przedsiębiorstwo prowadzi regularne rozmowy ze związkami dotyczące m.in. kwestii płacowych czy warunków zatrudnienia. W tym roku podpisano porozumienie, w ramach którego od stycznia podstawowe stawki płac wzrosły o 9,2%.
Kolejną firmą o znaczących nakładach na działalność związkową jest Enea, która w minionym roku przekazała na ten cel ponad 12,2 miliona złotych (kwota obejmuje całą grupę kapitałową bez Bogdanki). Enea wylicza, że koszty te obejmują m.in. wynagrodzenia działaczy, delegacje, udostępnianie pomieszczeń oraz czas zwolnień z tytułu pracy związkowej. Wskaźnik uzwiązkowienia w grupie wynosi aż 69%, czyli około 12,4 tysiąca osób z ogółem 18 tysięcy zatrudnionych należy do związków. W radzie nadzorczej firmy także zasiadają przedstawiciele organizacji pracowniczych.
Dane z innych spółek i zakres wsparcia
- JSW oraz Grupa Kęty w ubiegłym roku przekazały na rzecz związków zawodowych podobne kwoty – około 120 tysięcy złotych rocznie.
- W JSW ciekawostką jest, że liczba członków związków (ponad 34 tysiące) przewyższa liczbę pracowników, gdyż część osób należy do kilku organizacji naraz.
- W firmie Kęty z kolei, na ponad 1,7 tysiąca zatrudnionych, związki zrzeszają niemal 1,5 tysiąca osób, a ostatnie rozmowy ze związkami zakończyły się porozumieniem odnośnie warunków płacowych.
- W Budimeksie roczne wydatki na działalność związkową to zaledwie około 8 tysięcy złotych, a związkowcy stanowią marginalną część załogi (około 30 osób na 4,7 tysiąca pracowników).
Firmy nieponoszące kosztów na działalność związków zawodowych
Część spółek, w tym Bogdanka, Pekao, PHN, PKO BP czy Żabka, informuje, że nie finansuje działalności organizacji związkowych poza ustawowymi obowiązkami. Wydatki te ujęte są w budżecie ogólnym, nie są wydzielane i nie ujawnia się ich w osobnych pozycjach. Mimo tego, skala uzwiązkowienia w firmach bywa spora – np. w Pekao aż 7,1 tysiąca osób z 13,8 tys. zatrudnionych należy do związków, a w PKO BP jest to 2,75 tysiąca pracowników spośród 21,8 tysiąca zatrudnionych. Przedsiębiorstwa wykazują współpracę ze związkami m.in. przy ustalaniu wynagrodzeń czy podziale świadczeń z funduszu socjalnego.
Brak pełnej transparentności wydatków związkowych
Wydatki na związki zawodowe wciąż pozostają kwestią nie do końca przejrzystą w części spółek publicznych. Dziesięć przedsiębiorstw, które udzieliły odpowiedzi na zapytania, nie ujawniło konkretnych kwot (w tym Azoty, Energa, Orlen, PGE, PZU, PKP Cargo), a dwie spółki całkowicie nie udzieliły odpowiedzi na pytania dotyczące tej tematyki.
- W Zakładach Chemicznych Police uzwiązkowienie sięga 90%, w grupie Azoty wynosi prawie 47%.
- W PKP Cargo należy do związków aż 76,5% pracowników. Tu działa aż 93 różnych organizacji związkowych.
- W spółkach tych przedstawiciele związków mają swoje miejsce w zarządach czy radach nadzorczych.
Część przedsiębiorstw podkreśla, że wydatki związane z organizacjami pracowniczymi w najbliższym czasie nie ulegną zmianie. W Grupie Azoty, mimo pogorszenia sytuacji finansowej, negocjacje ze związkami doprowadziły do czasowego zawieszenia niektórych zapisów układu zbiorowego pracy. W Orlenie zaś ponad połowa załogi przynależy do organizacji związkowych, a koszty ich funkcjonowania nie zmieniają się znacząco w ostatnich latach.
Transparentność i nowe wyzwania
Niektóre spółki podają szczątkowe dane, ograniczając się do ogólnych informacji o liczbie organizacji związkowych i współpracy z nimi. Przykładem jest GPW, gdzie istnieje tylko jeden związek, a jego finansowanie odbywa się ze składek członkowskich. Blisko połowa pracowników należy do tej organizacji, a współpraca ze spółką ma przebiegać bez problemów.
Tymczasem wymogi dobrych praktyk nakładają na spółki giełdowe obowiązek ujawniania wydatków na organizacje społeczne, sportowe czy związkowe. Nadal jednak wiele firm nie publikuje szczegółowych danych, a same koszty działalności związkowej bywają traktowane jako wrażliwa informacja, która rzadko trafia do opinii publicznej.
„`
