Rozbudowa sieci Instytutów Polskich w Azji jest konieczna

„`html

Współczesny XXI wiek często określany jest mianem „ery Azji”, co wynika z rosnącej pozycji państw azjatyckich w globalnej gospodarce. Przewiduje się, że do 2050 roku azjatyckie kraje będą generować ponad połowę światowego PKB. Oznacza to powrót do historycznego układu sił sprzed rewolucji przemysłowej, kiedy to Azja dominowała pod względem gospodarczym. Wzrost PKB przekłada się nie tylko na wyższy poziom zamożności społeczeństw azjatyckich, ale również oznacza przesunięcie centrum ciężkości światowej konsumpcji w stronę tego kontynentu.

Zmiana struktury konsumpcji na świecie

W 2022 roku konsumenci z Azji stanowili około 30% wszystkich wydatków klasy średniej na świecie, jednak prognozy wskazują, że do połowy obecnego stulecia ich udział może wzrosnąć aż do 57%. Pomimo tak istotnych przemian, w polskiej przestrzeni badawczej i społecznej tematyka związana z Azją pozostaje marginesowa. Główne zainteresowanie opinii publicznej oraz polskich środowisk analitycznych skupia się na wąskiej grupie zagadnień, takich jak relacje Stanów Zjednoczonych z Chinami, współpraca UE z Japonią czy kwestie Tajwanu.

Relacje handlowe Polski z Azją

Znacznie mniej uwagi poświęca się nierównowadze wymiany handlowej i ograniczonemu przepływowi kapitału między Polską a krajami azjatyckimi. W 2023 roku tylko 7,1% polskiego eksportu trafiało do Azji, a zaledwie 2% polskich inwestycji bezpośrednich było ulokowanych na tym kontynencie. Natomiast aż 27,5% towarów importowanych do Polski pochodziło z krajów azjatyckich, a inwestycje z regionu stanowiły jedynie 1,4% wszystkich zagranicznych inwestycji w Polsce.

Taka nierównowaga ma swoje uzasadnienie w modelu rozwoju stosowanym przez państwa azjatyckie, opartym na eksporcie. Dodatkowym czynnikiem są europejskie preferencje handlowe dla krajów rozwijających się. Nierównowaga ta prowadzi jednak do napięć o podłożu geopolitycznym, co pokazuje przypadek konfliktu handlowego na linii USA–Chiny. Ponadto uzależnienie azjatyckich gospodarek od eksportu stwarza ryzyka rozwojowe, czego przykładem są trudności w pobudzaniu popytu wewnętrznego w Chinach.

Promocja współpracy oraz narodowej marki

Wzmacnianie polsko-azjatyckiej wymiany handlowej nie powinno być postrzegane wyłącznie przez pryzmat zwiększania eksportu, lecz jako działanie na rzecz pogłębiania długoterminowych relacji gospodarczych i kapitałowych. W realizacji tego celu pomocne są działania instytucji takich jak Zagraniczne Biura Handlowe czy promowanie polskiej kultury, która wzmacnia wizerunek kraju i przekłada się na popyt na polskie produkty.

Z badań wynika, że rozpoznawalność kulturowa i narodowa marka odgrywają istotną rolę w decyzjach zakupowych konsumentów z Azji Wschodniej i Południowo-Wschodniej, umożliwiając skuteczniejsze budowanie pozycji eksportera. W Polsce promocją tej marki zajmują się Instytuty Polskie, których zadaniem jest budowanie pozytywnego wizerunku na arenie międzynarodowej. Sieć tych placówek obejmuje 26 oddziałów, z czego tylko trzy działają w krajach azjatyckich: w Chinach, Indiach i Japonii.

Rozwijanie sieci placówek kulturalnych w Azji

Analizując potencjalne rynki azjatyckie uzasadniające otwarcie nowych oddziałów Instytutu Polskiego, warto zwrócić uwagę na kraje, gdzie liczba ludności i wysokość PKB przekraczają przeciętne wartości notowane w państwach już posiadających te placówki. Przykładowo:

Korea Południowa – 51 mln mieszkańców, 1,67 bln USD PKB
Indonezja – 284 mln mieszkańców, 1,32 bln USD PKB

Dodatkowo można rozważyć kraje takie jak Filipiny, Wietnam i Tajlandia, gdzie pojawia się dynamicznie rozwijająca się klasa średnia:

Filipiny – 109 mln mieszkańców, 404 mld USD PKB
Wietnam – 101 mln mieszkańców, 408 mld USD PKB
Tajlandia – 71 mln mieszkańców, 495 mld USD PKB

Znaczenie kultury dla rozwoju gospodarczego

Międzynarodowa wymiana kulturalna sama w sobie niesie duże wartości, jednak w obecnych czasach często bywa marginalizowana. Rozpoznawalność polskiej marki narodowej, budowana poprzez promocję kultury, może w istotny sposób zwiększyć zainteresowanie polskimi produktami na rynkach azjatyckich. Warto więc pamiętać o roli promocji kulturowej i rozważyć rozwinięcie sieci Instytutów Polskich na kontynencie azjatyckim, co wpłynie zarówno na wzmocnienie obecności kulturowej, jak i na rozwój relacji handlowych oraz biznesowych.

„`