Cieszę się, że pierwszy etap już za nami. Moje przemyślenia przed drugą turą [FELIETON]

„`html

Dobrze, że ten etap już za nami. Choć nie obyło się bez strat, całą kampanię udało się przetrwać. Rzeczywistość wyborcza niejednokrotnie dostarczała wyjątkowo trudnych do zaakceptowania momentów – pojawiały się zarówno obrzydliwe wypowiedzi o antysemickim zabarwieniu ze strony Grzegorza Brauna, jak i niepokojące wpływy rosyjskiej propagandy w komunikatach Macieja Maciaka. Z kolei niektóre działania Krzysztofa Stanowskiego wywoływały zażenowanie, gdy jego zabiegi miały rzekomo służyć czemuś więcej niż interesowi własnego biznesu. Całe przedsięwzięcie pozbawione było merytoryki – kandydaci i kandydatki zmarnowali w jej trakcie wiele godzin zarówno swoich, jak i odbiorców.

Niedoskonałości debaty wyborczej

Z historii wiem, że końcowy okres przed drugą turą rzadko sprzyja rzeczowej rozmowie. To moment, kiedy główni pretendenci muszą lawirować w polu pełnym niebezpieczeństw politycznych. Warto przypomnieć tu chociażby:

• przegraną Lecha Wałęsy po debacie z Aleksandrem Kwaśniewskim, podczas której padła niefortunna propozycja „podania nogi”,
• oskarżenia Jacka Kurskiego wobec Donalda Tuska związane z rzekomą przeszłością rodzinną,
• desperacką decyzję Bronisława Komorowskiego o zorganizowaniu referendum dotyczącego okręgów jednomandatowych na fali popularności Pawła Kukiza.

Przy obecnym kandydacie „obywatelskim” Karolu Nawrockim, trudno oczekiwać poprawy jakości dyskusji. Niemniej pewne kwestie wymagają natychmiastowej reakcji niezależnie od politycznych barw i są sprawami, które dotyczą nas wszystkich.

Najważniejsze wyzwania dla przyszłych decydentów

Tematy, o których publiczna debata nie powinna zapominać, to między innymi:

1. Nadchodzący kryzys demograficzny – Starzenie się społeczeństwa nie jest przesadą, a realnym wyzwaniem. Kandydaci powinni zastanowić się, ile w kraju działa psychogeriatrów i przedstawić konkretne propozycje zmian, dzięki którym ludzie starsi nie będą narażeni na samotność i biedę.
2. Reforma systemu emerytalnego – Bankrutujący system emerytur wymaga natychmiastowych działań, które zapewnią godziwą jesień życia także klasie średniej.
3. Kształcenie młodych i opieka zdrowotna – W dobie rozwoju sztucznej inteligencji młodzi ludzie potrzebują nowych kompetencji, a dzieci – dostępu do profesjonalnej pomocy psychologicznej i psychiatrycznej.

Nieobecne tematy: kultura i sport

W wymianie przed pierwszą turą praktycznie pominięto kwestię kultury i sportu, jakby te dziedziny życia społecznego zupełnie nie istniały. W debacie zabrakło odniesień do działalności instytucji takich jak Polski Komitet Olimpijski, rozwoju polskiej kinematografii, czy oczekiwań związanych z sukcesami sportowców na arenie międzynarodowej. Dyskusja powinna objąć również sposoby wzmacniania wizerunku Polski za granicą.

Kancelaria Prezydenta i znaczenie urzędu

Nie można zapominać o roli prezydenta i jego urzędu. Kandydaci powinni jasno określić:

• W jakich okolicznościach sięgnęliby po prawo łaski,
• Jak postrzegają przypadki ułaskawień,
• Kto znalazłby się w ich kancelarii oraz jaka byłaby jej rola,
• Jak zamierzają wykorzystać urząd do budowania własnej pozycji, a nie marginalizacji funkcji prezydenta.

Najważniejsze wyzwanie dla przyszłego gospodarza pałacu prezydenckiego to odbudowa autorytetu i prestiżu stanowiska, które w ostatnich dwóch dekadach było piastowane przez osoby niesamodzielne, słabe lub łamiące prawo.

Perspektywy na przyszłość

Obecny prezydent postawił poprzeczkę bardzo nisko, co jednocześnie oznacza, że nowy przywódca ma szansę znacząco poprawić obraz urzędu. Jednak wśród kandydatów ryzyko wyboru osoby, która jeszcze bardziej obniży autorytet tej instytucji, wciąż jest realne.

„`